Bariery zostaną zlikwidowane? Program „Dostępność Plus” wchodzi w życie.
Stopniowa poprawa dostępu do instytucji publicznych dla osób starszych i niepełnosprawnych, tak by w miarę możliwości samodzielnie mogły z nich korzystać, to główne założenie programu „Dostępność Plus”. Chodzi też o likwidację barier cyfrowych i informacyjno-komunikacyjnych. To cele ustawy, którą 17 sierpnia podpisał prezydent Andrzej Duda.
Jakie podmioty będą zobowiązane do wprowadzenia zmian?
Do likwidacji barier architektonicznych zobowiązane są wszystkie jednostki sektora finansów publicznych i podmiotów przez nie finansowanych. W praktyce oznacza to stopniową poprawę dostępu do urzędów, szkół, szpitali, uczelni, przychodni czy muzeów.
Jak to osiągnąć?
W ustawie zapisano kilka konkretnych rozwiązań
W zakresie dostępności architektonicznej instytucje będą zobowiązane między innymi do zastosowania środków technicznych i rozwiązań architektonicznych, które umożliwiają dostęp do wszystkich pomieszczeń w budynku osobom niepełnosprawnym lub o szczególnych potrzebach. Konieczny będzie np. montaż pochylni i ramp dojazdowych czy zainstalowanie specjalnego oznakowania sprzętu oraz urządzeń ułatwiających poruszanie się lub komunikację osobom na wózkach, niesłyszącym i niewidomym.
W zakresie dostępności informacyjno-komunikacyjnej podmioty podlegające ustawie będą musiały umożliwić komunikację osobom z każdym rodzajem dysfunkcji oraz skorzystanie z treści publikowanych w dowolnej formie i formacie. Przewidziany jest również dostęp do usług online przez tłumacza migowego. W indywidualnych przypadkach – jak wynika z ustawy – będzie potrzebne wsparcie asystenta.
Ustawa nakłada także obowiązek zapewnienia dostępności cyfrowej zgodnie z przyjętą w kwietniu br. Ustawą o dostępności stron internetowych i aplikacji mobilnych. Wprowadza ona obowiązek umieszczania w serwisach internetowych podmiotów objętych ustawą Deklaracji Dostępności, określa kompetencje Ministerstwa Cyfryzacji w zakresie monitoringu serwisów internetowych i aplikacji mobilnych, oraz jego zasady wraz z konsekwencjami ich nieprzestrzegania.
Dzięki wdrożeniu przepisów ustawy z serwisów internetowych instytucji publicznych. Będą mogli swobodnie korzystać różni użytkownicy, bez względu na wiek, niepełnosprawność, posiadany sprzęt czy oprogramowanie. Dzięki temu Internet stanie się przyjazną – pozbawioną barier – przestrzenią. Instytucje publiczne dadzą szansę grupom wykluczonym na skorzystanie ze swoich usług.
Skąd będą pochodzić środki na ten cel?
Program „Dostępność Plus” zostanie sfinansowany ze specjalnego Funduszu Dostępności. Środki mają być przeznaczane na usprawnienia w budynkach dla osób z niepełnosprawnościami. Między innymi poprzez montaż wind w budynkach użyteczności publicznej i budynkach wielorodzinnych.
Wsparcie z funduszu będzie udzielane w formie pożyczki lub kredytu bankowego z możliwością częściowego umorzenia. Albo dotacji na częściową spłatę kapitału lub odsetek od pożyczek oraz kredytów udzielanych ze środków innych niż środki funduszu.
Ustawa przewiduje też program certyfikacji.
Jakie przywileje będzie dawać certyfikacja?
Organizacje pozarządowe oraz prywatne podmioty będą mogły wystąpić o specjalny certyfikat. Potwierdzający, że spełniają wymagania dotyczące dostępności na poziomie wynikającym z przepisów. Będzie on uprawniał do uzyskania 5-proc. zniżki na obowiązkowe wpłaty na rzecz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON).
Co w przypadku braku „dostępności”?
Ustawa zakłada, że każdy będzie mógł złożyć skargę do PFRON na podmiot, który nie spełnia warunków i przepisów określonych w ustawie „Dostępność Plus”. Pozytywne rozpatrzenie skargi ma skutkować nakazem zapewnienia dostępności.
Kto będzie koordynować program?
Rządowym koordynatorem dostępności będzie minister Inwestycji i Rozwoju. Będzie go wspierać Rada Dostępności (stworzona na wzór amerykańskiej Access Board). Będzie wypracowywać i rekomendować najlepsze rozwiązania dla różnych sektorów i działań publicznych. Zasiądą w niej eksperci z instytucji rządowych i z organizacji pozarządowych. Ministra będą wspierać też inni koordynatorzy w urzędach.
Czy w każdym urzędzie będzie koordynator?
Każdy organ władzy publicznej wyznaczy w obsługującym go urzędzie co najmniej jedną osobę, która będzie pełnić funkcję koordynatora ds. dostępności. Dotyczy to np. ministerstw, urzędów gmin, starostw powiatowych, urzędów marszałkowskich, urzędów wojewódzkich, sądów czy prokuratur. Do końca września 2020 r. lista wyznaczonych osób musi być zamknięta. Do ich zadań będą należeć przygotowanie i koordynacja wdrożenia planu działań na rzecz poprawy „dostępności” oraz jej zapewnienie osobom ze szczególnymi potrzebami przez organizację, przez którą został powołany.
Koszt wdrożenia ustawy ma wynieść ponad 13 mld zł, z czego 4 mld zł pochodzić będą z budżetu państwa.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Wyjątkiem są przepisy odnoszące się do certyfikacji dostępności, które wchodzą w życie po upływie 18 miesięcy od dnia ogłoszenia.