W Polsce większość osób z różnymi niepełnosprawnościami pozostaje poza rynkiem pracy. Wskaźnik zatrudnienia, choć nieco poprawił się w ostatnich latach, jest wciąż jednym z najniższych w Europie. Jednostki administracji publicznej oraz państwowe osoby prawne, w zdecydowanej większości nie podejmowały skutecznych działań w celu zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami. Polska zobowiązała się do tego w 2012 roku. Wciąż jest wiele do zrobienia.
W Polsce od 2012 r. obowiązuje ratyfikowana przez rząd „Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych”. Zgodniej z jej zapisami osoby z niepełnosprawnościami mają prawo do wykonywania pracy na równi z innymi. Tym samym państwo dało promesę na wspieranie ich zatrudnienia w sektorze publicznym oraz ułatwianie aktywizacji zawodowej. Realia wyglądają jednak inaczej, niż deklaracje. Odsetek poziomu zatrudnienia niepełnosprawnych, jest u nas jednym z najniższych w Europie. Z kontroli NIK wynika, że ponad 71% osób w wieku produkcyjnym pozostaje w tej grupie bierna zawodowo.
NIK skontrolował 7 województw. Zdecydowana większość samorządów nie robi nic, albo robi o wiele za mało, w celu zwiększenia poziomu zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w sektorze publicznym. Ogólny wskaźnik ich zatrudnienia w instytucjach publicznych wynosi tylko 3,05%.
NIK uznaje, że osoby z różnymi dysfunkcjami nie są zainteresowane pracą w instytucjach publicznych. Twierdzą, że pracodawcy nie nawiązują kontaktu z ich środowiskiem. Jak się okazało, podczas naborów w ostatnich trzech latach (w 148 z 1 335), aplikacje złożyły 202 osoby z niepełnosprawnością. To jedynie 11%.
Większość skontrolowanych państwowych osób prawnych, nie miało jakichkolwiek zasad i procedur zatrudniania, w tym tych dotyczących osób z niepełnosprawnościami. Blisko 46% skontrolowanych pracodawców, nie przestrzegało praw pracowników określonych w przepisach art. 15, 17 i 19 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Pracodawcy nie przestrzegali szczególnych norm czasu pracy. Praca była świadczona w porze nocnej, powyżej ośmiu godzin na dobę, czy też z przekroczeniem norm tygodniowych.
W budynkach, w których mieściły się skontrolowane jednostki, istnieją wciąż bariery architektoniczne, uniemożliwiające lub utrudniające niepełnosprawnym swobodne korzystanie z nich.
We wnioskach pokontrolnych, NIK proponuje pracodawcom sfery administracji publicznej, nawiązanie współpracy z organizacjami pozarządowymi, działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych, zamieszczanie informacji o wolnych stanowiskach pracy na odpowiednich stronach internetowych. Padły też propozycje współpracy z uczelniami, w tym z pełnomocnikiem rektora ds. studentów niepełnosprawnych, w celu upowszechnienia wiedzy o możliwości zatrudnienia, czy odbywania praktyk wśród studentów z różnymi potrzebami. Urzędnicy zwracają też uwagę na istotną rolę powiatowych urzędów pracy, głównie w zakresie staży.